Bài tiết mồ hôi là hoạt động sinh lý của cơ thể, khi đó cơ thể sẽ tiết ra chất lỏng (chủ yếu là nước, còn có muối, đường và các hóa chất khác…) thông qua các tuyến mồ hôi phân bố hầu hết cơ thể, từ đó giúp giảm nhiệt độ cơ thể. Trong một số trường hợp, tăng tiết mồ hôi quá mức (kể cả khi ít vận động, ít tăng thân nhiệt) ở vùng nách kết hợp với vi khuẩn thường trú làm cho nách có mùi hôi, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên nhân tăng tiết mồ hôi nách
Chưa xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng tăng tiết mồ hôi nách, một số yếu tố có thể xét đến gồm:
§ Tăng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm gây nên tình trạng tăng tiết mồ hôi nguyên phát khu trú vùng nách.
§ Sử dụng các thức ăn cay nóng, dùng các chất kích thích như uống rượu bia, hút thuốc lá, uống cà phê và các hoạt động thể lực khác.
§ Một số trường hợp khác như người bệnh mắc bệnh tiểu đường, mãn kinh, tuyến giáp hoạt động quá mức, suy hô hấp...hoặc do việc sử dụng thuốc
§ Có thể do yếu tố di truyền
§ Thường xuyên bị áp lực, lo lắng, căng thẳng…
Ảnh hưởng của việc tăng tiết mồ hôi nách
Tăng tiết mồ hôi nách khiến mất tự tin, ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày và cả công việc. Khi mồ hôi được tiết ra quá nhiều khiến quần áo trở nên ẩm ướt, ngả màu và phải thay đổi nhiều lần trong ngày. Vùng da ở nách dễ bị nấm, viêm da kích ứng và nhiễm trùng.
Phương pháp điều trị mồ hôi nách
Cải thiện điều kiện sinh hoạt
§ Không mặc quần áo bó sát, thay thường xuyên. dùng các loại vải có tính thấm mồ hôi tốt.
§ Sử dụng tất có lớp bạc, lót giày và thay thường xuyên.
§ Tắm bằng các loại sữa tắm không xà phòng
§ Dùng các chất khử mùi tại chỗ.
§ Xoa bột talc sau khi tắm.
§ Không dùng các sản phẩm có chứa cafein, các thuốc uống gây tăng tiết mồ hôi
§ Chống bài tiết mồ hôi tại chỗ bằng muối nhôm 10-25% (Aluminium chloride).
Các phương pháp điều trị
- Liệu pháp ion: Sử dụng nguồn điện đưa ion qua da, thông qua hệ thủy phân. Thời gian 10-20 phút/ ngày trong nhiều ngày. Có thể gây ra cảm giác khó chịu, kích ứng hoặc viêm da tiếp xúc. Cần điều trị lâu dài và không có hiệu quả tuyệt đối.
- Thuốc kháng acetylcholin – Thuốc chẹn beta giao cảm (không phù hợp cho những người bị bệnh hen suyễn hoặc bệnh mạch máu ngoại vi), thuốc chẹn kênh calci, thuốc chống viêm không steroid và anxiolytics cũng có hiệu quả điều trị trong 1 số trường hợp
- Liệu pháp can thiệp tại chỗ
+ Tiêm botulinum toxin: Hiệu quả điều trị 2-8 tháng.
+ Phẫu thuật cắt bỏ tuyến mồ hôi nách: Đây là phương pháp điều trị tại chỗ, nhằm loại bỏ tối đa các tuyến mồ hôi ở vùng nách, từ đó làm giảm tăng tiết mồ hôi ở vùng da này.
o Quy trình và thời gian phẫu thuật: bệnh nhân được làm các xét nghiệm cơ bản (công thức máu, đông máu cơ bản…). Thực hiện phẫu thuật tại phòng mổ sau khi gây tê tại chỗ, nhằm loại bỏ tối đa tổ chức da tập trung nhiều tuyến mồ hôi. Thời gian thực hiện khoảng 1 giờ đồng hồ.
o Bệnh nhân sau khi thực hiện, sẽ được cho ngoại trú và hướng dẫn thay băng, chăm sóc vết thương. Sau đó được cắt chỉ sau khoảng 10 ngày và hướng dẫn chăm sóc vùng sẹo phẫu thuật
o Ưu điểm: Đây là phương pháp xâm lấn tại chỗ, có hiệu quả cao. Tỷ lệ hài lòng về giảm tiết mùi có thể lên đến 90%.
o Khuyến cáo: Hoạt động thể lực liên quan đến vận động cánh tay nên chủ động hạn chế trong khoảng thời gian đầu sau phẫu thuật, điều này giúp cho kết quả phẫu thuật được tốt hơn
+ Sóng siêu âm (hệ thống MiraDry® được FDA chấp thuận vào năm 2011). Sử dụng năng lượng sóng siêu âm, làm teo các tuyến mồ hôi dưới da. Phương pháp này cho kết quả điều trị cao cho tăng tiết mồ hôi vùng nách, tuy nhiên phải điều trị nhiều lần.
+ Laser YAG: hiệu quả thấp, hiện nay ít chỉ định
Tiến triển: tăng tiết mồ hôi nguyên phát thường giảm dần theo độ tuổi. Tăng tiết mồ hôi thứ phát tiến triển tùy thuộc vào nguyên nhân và khu vực bị ảnh hưởng.
