Dr Duy Hai Clinic - Your Beauty, Our Duty

MỤN TRỨNG CÁ ĐỎ (ROSACEA): NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, CHẨN ĐOÁN

MỤN TRỨNG CÁ ĐỎ (ROSACEA): NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, CHẨN ĐOÁN

Mụn trứng cá đỏ không phải là mụn trứng cá thông thường. Bệnh có biểu hiện nổi mụn đỏ, châm chích và nổi mủ, kèm giãn mạch, đỏ da… nên thường bị nhầm lẫn với mụn trứng cá. Tuy nhiên, nếu không biết nguyên nhân và cách chữa trị đúng, tình trạng da sẽ trở nên trầm trọng hơn.

1. Mụn trứng cá đỏ là gì?

Mụn trứng cá đỏ là một bệnh da liễu có thể gặp ở cả nam và nữ từ 30 – 60 tuổi. Tình trạng này khiến da mặt đỏ, các mạch máu hiện rõ hơn và gây ra những đốm mụn sưng đỏ, có mủ trên da, cảm giác khó chịu châm chích. Tình trạng mụn trứng cá đỏ rất khó kiểm soát và xuất hiện theo từng đợt, do đó khó để điều trị khỏi hoàn toàn.

Bệnh mụn trứng cá đỏ (Rosacea) thường xuất hiện ở mặt hơn là những vị trí khác trên cơ thể. Những dấu hiệu này có thể bùng phát trong vòng vài tuần, vài tháng và giảm dần theo thời gian. Bệnh cũng có thể xuất hiện do chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ và xảy ra theo vòng lặp đều đặn.

2. Vị trí mụn trứng cá đỏ

Vị trí mụn trứng cá đỏ thường chỉ tập trung nhiều ở da mặt, đặc biệt là vùng giữa mặt như: trán, mũi, cằm. Bệnh cũng có thể xuất hiện ở vùng gần mi mắt và ít có biểu hiện ở những vùng da khác trên cơ thể.

Một số triệu chứng của mụn trứng cá đỏ có thể gặp:

· Khu vực bị mụn trứng cá đỏ sẽ hiện rõ các mạch máu, những mạch máu này bị giãn và hiện rõ lan rộng ra 2 bên má.

· Lỗ chân lông to và da mặt hơi khô, thiếu sức sống.

· Mụn trứng cá đỏ thường nổi thành từng cục to, màu đỏ và sưng tấy, đặc biệt là vùng chữ T trên mặt.

Nguyên nhân gây bệnh mụn trứng cá đỏ Rosacea:

· Nguyên nhân gây bệnh mụn trứng cá đỏ Rosacea thật sự của tình trạng này chưa được xác định rõ. Theo một vài nghiên cứu của Viện da liễu Hoa Kỳ, mụn trứng cá đỏ có thể liên quan đến di truyền, hệ miễn dịch và dị ứng, cụ thể là sự bất thường trong kiểm soát vận mạch, suy yếu hệ thống tĩnh mạch vùng mặt và rối loạn chức năng peptide kháng khuẩn.

Một số nguyên nhân dưới đây cũng có thể gây nên tình trạng này:

· Môi trường: trong điều kiện môi trường ô nhiễm, bụi bẩn, da sẽ rất dễ tổn thương và kích ứng. Thực tế, thời tiết nắng nóng, tia UV, ánh sáng xanh… sẽ làm da bị căng đỏ và giãn nở các mao mạch bất thường gây nên bệnh trứng cá đỏ. Trong điều kiện da bị tổn thương kích ứng, vi khuẩn sẽ dễ xâm nhập và phát triển hơn.

· Thực phẩm: chưa có nghiên cứu rõ ràng nào về các loại thực phẩm sẽ gây nên mụn trứng cá đỏ. Tuy nhiên, những thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, gia vị và rượu bia cũng gián tiếp khiến tình trạng nặng hơn.

· Thuốc: một số người sử dụng thuốc để điều trị bệnh có khả năng bị mụn trứng cá đỏ cao hơn, điển hình là một vài loại thuốc có chứa corticosteroid hay thuốc điều trị huyết áp có thể làm suy giảm khả năng miễn dịch của da, làm giãn mạch máu, dễ khiến da bị mụn nặng hơn. Hoặc một số chất khác như lithium, testosteron cũng làm da dễ bị mụn. Ngoài ra, một số loại mỹ phẩm cũng làm tình trạng da bị giãn mạch máu, gây nên mụn nhiều hơn.

· Di truyền, chủng tộc: theo một vài nghiên cứu, chúng ta có thể mắc bệnh nếu trong gia đình có người mắc bệnh Rosacea, bệnh này thường gặp ở người da trắng hơn người da màu hoặc da đen.

3. Triệu chứng mụn trứng cá đỏ

Một số triệu chứng mụn trứng cá đỏ bao gồm:

a. Ở giai đoạn tiền trứng cá đỏ

Ở giai đoạn tiền trứng cá đỏ: đây là giai đoạn đầu của mụn trứng cá đỏ, người bệnh sẽ cảm giác nóng bừng mặt, tiết nhiều mồ hôi, cảm giác châm chích khó chịu kèm theo hiện tượng da mặt đỏ lên. Một số tác nhân có thể gây ra cơn bùng phát mụn trứng cá đỏ nặng hơn như là ánh nắng mặt trời, stress, chế độ ăn uống… và tình trạng này sẽ kéo dài đến những giai đoạn sau.

b. Ở giai đoạn mạch máu giãn

Ở giai đoạn mạch máu giãn: lúc này trên mặt sẽ xuất hiện những mạch máu nhỏ giãn ra, tạo những đốm nhỏ rực ở cánh mũi, kèm theo hiện tượng phù nề, giãn mao mạch nhỏ trên da do quá trình vận chuyển máu bị rối loạn.

c. Ở giai đoạn viêm

Ở giai đoạn viêm da mặt bắt đầu có hiện tượng sẩn và nổi mụn mủ khoảng 2-5 mm đi kèm với đỏ da, những nốt mụn này thường bị nhầm lẫn là mụn trứng cá thông thường. Những nốt mụn này có thể là vi sinh vật như Demodex thuộc loại mạt, ve hoặc do các sinh vật chưa xác định khác.

d. Ở giai đoạn muộn

Ở giai đoạn muộn có thể xảy ra với một số người bệnh, hiện tượng tăng sinh tuyến bã kết hợp với viêm mô sẽ dẫn đến u xơ đạ phì xuất hiện nhiều ở mũi, gây sưng to và được gọi là hiện tượng mũi sư tử thường gặp ở nam trên 50 tuổi, ít gặp ở nữ.

4. Cách chẩn đoán mụn trứng cá đỏ Rosacea

Để đánh giá và tìm ra cách chẩn đoán mụn trứng cá đỏ Rosacea, cần dựa vào đánh giá lâm sàng, chẩn đoán phân biệt và xét nghiệm.

a. Đánh giá lâm sàng:

Thông thường bác sĩ sẽ cân nhắc đến yếu tố gợi ý liên quan như di truyền (trong gia đình có người từng mắc), thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh (uống nhiều bia rượu, ăn đồ cay nóng, tiếp xúc ánh mặt trời quá nhiều mà không có biện pháp bảo vệ). Đặc biệt là các đối tượng ngoài 30 tuổi, giới tính nam thì càng có nguy cơ cao hơn.

b. Chẩn đoán phân biệt:

Do triệu chứng ban đầu không rõ nên thường dựa vào 4 yếu tố cơ bản là rối loạn vận mạch, xuất hiện ban đỏ trên da mặt, có sẩn mủ và hiện tượng giãn mạch. Ngoài ra bệnh còn có tình trạng da châm chích, khô da hoặc kích ứng mắt.

c. Xét nghiệm

Bệnh Rosacea chẩn đoán dựa vào triệu chứng và những yếu tố gợi ý là chính, tuy nhiên có thể sử dụng các xét nghiệm như cạo vảy da nhằm tìm sự hiện diện của vi trùng để loại trừ các bệnh da khác.

5. Cách điều trị mụn trứng cá đỏ

Mặc dù hiện tại chưa có cách chữa trị hoàn toàn mụn trứng cá đỏ do bệnh mãn tính nhưng bệnh vẫn có thể kiểm soát. Bác sĩ sẽ tìm hiểu nguyên nhân để đưa ra liệu trình điều trị da phù hợp với tình trạng mụn mà người bệnh gặp phải.

Mục tiêu khi chữa bệnh là nhằm kiểm soát tình trạng bệnh, giảm triệu chứng và các thương tổn xuất hiện trên da. Thời gian điều trị có thể kéo dài vài tuần hoặc vài tháng mới có kết quả tốt hơn.

Một số bác sĩ sẽ chỉ định cho thuốc bôi ngoài da, đối với trường hợp nặng hơn có thể sẽ được kê đơn thuốc kháng sinh. Các loại thuốc sẽ làm giảm cơn nóng bừng của vùng mặt và làm khô sẩn, mụn mủ và cải thiện thẩm mỹ da. Bên cạnh đó, việc sử dụng các loại mỹ phẩm có thể gây kích ứng da cũng được loại bỏ bớt, thay vào đó là các bước sữa rửa mặt dịu nhẹ và kem chống nắng để bảo vệ da.

6. Làm thế nào để ngăn ngừa mụn trứng cá đỏ?

Nếu như đã mắc trứng cá đỏ, người bệnh cần lưu ý một vài điều sau để hạn chế sự riến triển của bệnh:

· Nên tránh dùng các chất kích thích như bia rượu.

· Sử dụng kem chống nắng thường xuyên khi ra ngoài.

· Dùng các sản phẩm làm sạch chăm sóc da dịu nhẹ, lành tính.

· Khi sử dụng loại thuốc nào phải tham khảo ý kiến của bác sĩ.

· Tham khảo những nơi khám chữa bệnh uy tín để điều trị mụn trứng cá đỏ.

Mụn trứng cá đỏ Rosacea không thể điều trị khỏi hoàn toàn trong một thời gian ngắn và có thể quay lại sau khi đã thuyên giảm, tuy nhiên người bệnh có thể hạn chế bằng một số cách phòng ngừa sau khi hiểu rõ về nguyên nhân chính gây ra mụn. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào như trên, bạn nên đến phòng khám Da liễu uy tín để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp, tránh hậu quả nặng nề về sau.